Free Web Turkey 'Dijital Gazetecilik Atölyesi' gerçekleşti

Free Web Turkey 'Dijital Gazetecilik Atölyesi' gerçekleşti
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ve Free Web Turkey platformu tarafından Hollanda Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu'nun desteği ile organize edilen Dijital Gazetecilik Atölyesi, 19 Kasım Cumartesi günü gazeteci ve iletişim uzmanı Mehmet Şafak Sarı yürütücülüğünde gerçekleşti. 20 katılımcıyla Postane Galata’da yapılan atölyede; değişen çağda dijital gazetecilik ve veri gazeteciliği, doğru ve kamusal veriye nasıl ulaşılabileceği, veriye ulaşmak konusunda arama motorlarının rolü, veri kazıma, veri görselleştirme ve veri doğrulama konuları hakkında bilgiler verildi ve yöntemler tanıtıldı. Gazeteci Pınar Dağ'ın bir sağlık problemi nedeniyle katılamadığı atölyeyi, gazeteci ve iletişim uzmanı Mehmet Şafak Sarı yürüttü.

Veri gazeteciliği nedir ve nasıl yapılır?

Sarı, atölyenin ilk oturumunda "Veri gazeteciliği nedir ve nasıl yapılır?" sorusundan hareketle bu alan hakkında detaylı bilgiler paylaştı. Veri, açık veri ve büyük veri kavramlarına açıklık getiren Sarı; WikiLeaks, Panama Papers ve Malta Files gibi dünya çapında geniş ses getiren veri gazeteciliği örneklerini sergileyerek katılımcılarla fikir alışverişinde bulundu.

‘Araştırma faaliyetlerini farklı arama motorlarına yaymalıyız’

Atölyenin ikinci oturumunda, açık veriye ulaşmakta arama motorlarının rolü ile direkt olarak aranılan veriye ulaşabilmek için arama motorlarında yapılabilecek filtremeler ele alındı. Veriye ulaşmakta tek bir arama motorunun tercih edilmemesi gerektiğini belirten Sarı, “Bugün toplumun yüzde 80’i Google kullanıyor ancak bir gazeteci olarak araştırma faaliyetlerimizi farklı arama motorlarına yaymakta fayda var” diyerek katılımcılara Bing, Yandex, Yahoo, DuckDuckGo gibi çeşitli arama motorları hakkında bilgiler verdi. “Arama motorlarının gelişmiş arama faaliyetlerine hakim olur ve farklı arama motorlarının farklı coğrafyalarda nasıl arama yaptığını görürsek bilgiye ulaşmakta daha kapsamlı ve dengeli arama yapmış oluruz” diyen Sarı, katılımcılarla açık kaynaklardan veriye ulaşma yöntemlerini paylaştı. En popüler arama motoru olması sebebiyle Google’ın gelişmiş arama özelliğini etkili bir şekilde kullanmanın açık veriye ulaşmakta oldukça önemli olduğunu söyleyen Sarı; Google Trends, Google Hot Searches ve Google Alerts’ın yanı sıra Twitter’ın gelişmiş arama özelliği ile buna katkı sunacak, Twitter’a entegre yan uygulamalar hakkında da detaylı bir sunum yaptı.

Veri kazıma ve olgu kontrolü

Üçüncü oturumda, veri paylaşımı yapan kurumlar ile özel şirketlerin yanı sıra Google Data Hub, Wiki Data, The Data Hub vb. platformlar incelendi ve veri kazıma konusu ele alındı. Bununla birlikte olgu kontrolüne de geniş yer ayıran Sarı; katılımcılara dezenformasyon, mezenformasyon, malenformasyon kavramları ile sahte haberler, komplo teorileri ve yanlış bilgi türlerinden söz etti.

Tersine görsel arama & veri görselleştirme

Atölyenin dördüncü ve son oturumunda ise tersine görsel arama yöntemi, bu yöntemle veri doğrulama ve veri görselleştirme ele alındı. Katılımcılara tersine görsel arama yöntemi hakkında bilgi veren Sarı, buna imkân veren arama motorlarını ve uygulamalı olarak her bir arama motorunda nasıl tersine görsel aranabileceğini gösterdi.  Tıpkı açık veriye ulaşmak konusunda olduğu gibi tersine görsel arama yöntemi için de tek bir arama motorunun kullanılmaması gerektiğini söyleyen Sarı, bir arama motorunda doğrusuna ulaşılamayacak görsele başka bir arama motorunda detaylı bir şekilde ulaşılabileceğini belirtti. Devamında veri görselleştirme araçlarını da tanıtan Sarı; bu alanda da Canva, Adobe, Vista Create, Google, Piktochart, Infogram, Flourish ve KnightLab gibi birden fazla alternatif olduğunu belirterek tek bir araçta sıkışıp kalmamak gerektiğini kaydetti. Bu araçlar hakkında da tek tek ve detaylı olarak bilgi veren Sarı, katılımcıların sorularını yanıtlayarak atölyeyi sonlandırdı.