Dünyada Sansür Gündemi (28 Ağustos- 3 Eylül)

Dünyada Sansür Gündemi (28 Ağustos- 3 Eylül)

Rusya’dan Endonezya’ya LGBT+ siteleri ve içerikleri sansürleniyor Mesajlaşma platformu QQ’dan “gay” ve “LGBTQ” sansürü Rusya,Apple ve Google’ı Navalny uygulamasını kaldırmaları için ceza ile tehdit etti RSF, seçimler öncesi Rusya’da internet sansürü ve gözetlemenin arttığını bildirdi Avustralya Hükümeti tartışılan gözetleme kanununu 24 saatte meclisten geçirdi Syed Ali Geelani’nin ölümün ardından Keşmir’de internet kesintileri Güney Sudan’da protestolar öncesi internet kesintileri uygulanmaya başlandı Çin, çocukların haftada üç saatten daha fazla çevrimiçi oyun oynamalarını yasakladı Çin, ünlü aktristi internetten sildi

Rusya’dan Endonezya’ya LGBT+ siteleri ve içerikleri sansürleniyor

Reuters’in OutRight Action International, Citizen Lab ve Open Observatory of Network Interference (OONI) tarafından bu hafta yayımlanan rapora dayandırarak yaptığı habere göre LGBT+ siteleri ve içerikleri, aralarında Rusya, İran, Endonezya’nın da olduğu birçok ülke tarafından sansürleniyor. Farklı internet sansürü önlemlerini tespit edebilen ve OONI tarafından geliştirilen yazılım aracılığıyla yapılan araştırma, LGBT+ içeriklerini aktif olarak gözlem altında tutan Endonezya, Malezya, Suudi Arabistan, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkeler üzerine yoğunlaştı. Araştırmaya göre, 2016’nın ortasından 2020’nin ortasına kadar Rusya’da 32 farklı LGBT+ sitesine en az bir kere erişim engeli getirildi. Raporda, “en çok LGBTIQ ile alakalı haberleri veren siteler ve daha sonra da kültürel ve insan hakları hakkındaki sitelerin engellendiği” bildirildi. İncelenen ülkeler arasında LGBT+ sitelerini en fazla yasaklayan ülke olan İran’da “toplamda 75 LGBTIQ url’si” engellenirken BAE’de bu sayı 51 oldu. Rapor, popüler gay tanışma uygulaması Grindr’ın Endonezya, Lübnan, Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve BAE’de yasaklandığını da kaydetti. Yerel bir LGBT+ hakları derneği olan ASEAN SOGIE Caucus yetkilisi Lini Zurlia, “LGBTIQ toplumunun hükümetler tarafından milli güvenliğe ve toplumun ahlaki yapısına tehdit olarak karakterize edildiğine” dikkat çekti. https://www.reuters.com/article/lgbt-rights-internet/banned-and-blocked-lgbt-websites-censored-from-russia-to-indonesia-idUSL8N2Q23D4

Mesajlaşma platformu QQ’dan “gay” ve “LGBTQ” sansürü

Protocol’un aktardığı habere göre Çin’de beşyüz milyonun üstünde kişi tarafından kullanılan Tencent’e ait mesajlaşma platformu QQ, “gay” ve “LGBTQ” gibi arama kelimelerini engelliyor. Bilgisayar ve mobil aletlerde kullanılabilen uygulama, kullanıcıların arama yoluyla diğer kullanıcılar ile ya da herkese açık sohbet gruplarında mesajlaşmalarına imkan veriyor. Protocol, 30 Ağustos’ta uygulama içerisinde “gay”, “lesbian”, “LGBTQ” gibi kelimelerle yaptığı aramalarda “İnterneti medeni şekilde kullanın. Zararlı bilgiye hayır deyin” uyarısıyla karşılaşıldığını bildirdi. Protocol, aynı zamanda haberin yayımlanmasından sonra uygulama içerisinde bu uyarının “aradığınız sonuç bulunamadı” olarak değiştirildiğini aktardı. Mesajlaşma uygulamasındaki bu sansürün 2021 Mart’ında başlamış olabileceği düşünülüyor. https://www.protocol.com/bulletins/tencent-s-messaging-platform-blocks-lgbtq-search-terms

Rusya,Apple ve Google’ı Navalny uygulamasını kaldırmaları için ceza ile tehdit etti

Interfax haber ajansına konuşan “Rusya’nın RTÜK’ü” olarak bilinen Roskomnadzor yetkilileri Google ve Apple’ın muhalif Alexei Navalny’nin destekçilerinin seçimlerde taktiksel oy verme stratejisini organize etmek için kullanacakları uygulamayı kaldırmamaları durumunda para cezası ile karşı karşıya gelebileceklerini ve dahası bunun Rusya’nın seçimlerine ABD şirketlerinin müdahalesi olarak değerlendirileceğini söyledi. Muhalif liderin öncülük ettiği siyasi hareketin geçtiğimiz yaz “aşırılıkçı” olarak yasaklanmasının ardından destekçileri, Vladimir Putin’i destekleyen “Birleşik Rusya” cephesine karşı seçimlerde taktiksel oy verme stratejisi kovalayacaklarını belirtmişlerdi. Bu stratejiyi organize etmek için Navalny destekçileri Apple ve Google üzerinden indirilebilen bir uygulama kullanacaklar. Roskomnadzor yetkilileri, teknoloji devlerinin uygulamayı kaldırmaması durumunda 4 milyon Ruble cezaya çarptırılabileceklerini ve “Rusya’nın yasalarına bu itaatsizliğin” ABD şirketlerinin Rus seçimlerine müdahalesi olarak değerlendirileceğini bildirdiler. Putin Hükümeti, geçtiğimiz ay Apple ve Google’a uygulamayı kaldırmaları gerektiğini iletmiş ve ardından uygulamaya erişimi engellemeyi denemişti. https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-app/russia-threatens-to-fine-apple-google-unless-they-remove-navalny-app-ifax-reports-idUSKBN2FY0Z2

RSF, seçimler öncesi Rusya’da internet sansürü ve gözetlemenin arttığını bildirdi

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Rusya’daki internet sansürü ve gözetlemenin belgelendiği, Kasım 2019’da yayımlanan raporunu genel seçimler öncesinde güncelledi. Yeni rapor, Rusya’da seçimlere gidilirken muhalifler ve hatta yabancı gazeteciler üzerinde baskının arttığını gösteriyor. Yeni rapor, “yabancı ajan” olarak addedilen kişi ve kurumlar üzerinde baskıyı arttıran yasa ya da “dezenformasyon ve sahte haberler” ile ilgili düzenleme gibi pandemi gölgesinde geçirilen yasal düzenlemelerin özetine de yer veriyor. Raporda bu tarz yasal düzenlemelerle yetkililere resmi anlatıma ters düşen her türlü bilgiyi bastırma imkanları tanındığı kaydediliyor. RSF’in  Doğu Avrupa ve Orta Asya Masası Direktörü Jeanne Cavalier, “bu yıl özellikle online medyada arttığı gözlemlenen bağımsız medyanın yavaş yavaş ortadan kaldırılması karşısında endişeli” olduklarını belirtti. RSF Almanya’nın Direktörü Christian Mihr de “Rusya’daki toplumsal gerçekliği bildirecek bağımsız bir olmadığı sürece seçimlerin bir anlamı yok” dedi. https://rsf.org/en/news/taking-control-updated-rsf-report-internet-censorship-russia

Avustralya Hükümeti tartışılan gözetleme kanununu 24 saatte meclisten geçirdi

Avustralya’da aylardır tartışılan “The Surveillance Legislation Amendment (Identify and Disrupt) Bill 2020” olarak bilinen gözetleme yasası hükümet tarafından 24 saatten az sürede meclisten geçirildi. Yeni yasa, Avustralya kolluk kuvvetlerine daha önce benzeri görülmemiş yetkiler veriyor. Yasa, Avustralya kolluk kuvvetlerine “çevrimiçi suçlarla mücadele” için veri bozma, ağ aktivitelerinden istihbarat toplama, sosyal medya hesapları başta olmak üzere çevrimiçi hesaplara soruşturmalar kapsamında istihbarat toplamak amacıyla el koyma yetkileri veriyor. Bu yasa ile kolluk kuvvetleri ciddi bir suçun şüphelisi olan şahısların cihazları ve çevrimiçi hesaplarını hackleyebiliyor. Erişilen cihaz ve hesaplarda kolluk kuvvetleri bilgileri değiştirebiliyor, kopyalayabiliyor ya da silebiliyor. Yasa, kolluk kuvvetlerine aynı zamanda iletişim ve ağları izleme yetkisi de veriyor. Electronic Frontier Foundation (EFF) Avustralya yetkilisi Avukat Angus Murray, bu yasanın “Avustralya’da insan haklarına saygının sonu” anlamına geldiğini söyledi. Hükümet yetkilileri ise yasayı “çocuk istismarı ve terörizmle mücadele için gerekli” argümanı ile savunuyor. https://tutanota.com/blog/posts/australia-surveillance-bill/

Syed Ali Geelani’nin ölümün ardından Keşmir’de internet kesintileri

NetBlocks, Syed Ali Geelani’nin ölümünün ardından 2 Eylül Perşembe sabahından itibaren Keşmir’de Srinagar başta olmak üzere kesintiler yaşandığını bildirdi. Keşmir’de Hindistan’ın varlığına karşı olan ve 11 yıldır ev hapsinde olan ayrılıkçı lider Geelani’nin ölümünden sonra Hindistan hükümeti bölgede güvenlik önlemlerini arttırmıştı. Polis, cenazeden önce yolları barikatlarla kapatmış, internet kesintilerine ek olarak telefon aramalarını da kısıtlamıştı. https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-kashmir-following-death-of-separatist-leader-rybRVny7

Güney Sudan’da protestolar öncesi internet kesintileri uygulanmaya başlandı

Güney Sudan’da ekonomik zorluklar, asgari kamu hizmetlerinde dahi yaşanan aksaklıklar, gıda sıkıntıları ve hükümetin 2018’de yapılan barış antlaşmasını uygulamakta gecikmesi sebebiyle Başkan Salva Kiir hükümetine karşı yapılması planlanan gösteriler öncesi arttırılan güvenlik önlemleri ile birlikte internet kesintileri de yaşanmaya başladı. Ülkedeki en popüler sosyal medya platformu olan Facebook ve popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp’in pazar gecesi kısıtlandığı gösterileri organize eden aktivistler tarafından aktarıldı. Hükümet adına konuşan Enformasyon Bakanı Michael Makuei, kısıtlamaların “yaşanan olaylar ile ilgisi olmadığını” ve “teknik bir sorundan kaynaklandığını” söyledi. https://thetowerpost.com/2021/08/31/south-sudan-internet-shut-down-ahead-of-planned-protests/

Çin, çocukların haftada üç saatten daha fazla çevrimiçi oyun oynamalarını yasakladı

Çin’in Ulusal Basın ve Yayın Dairesi, Pazartesi günü yayımladığı karar ile 18 yaşın altındakilerin haftada en fazla üç saat çevrimiçi oyunlar oynayabileceğini duyurdu. Çocukların fiziksel ve zihinsel sağlıklarını korumak için alındığı belirtilen karara göre 18 yaşından küçükler yalnızca hafta sonları ve resmi tatillerde 20.00-21.00 saatleri arasında çevrimiçi oyunları oynayabilecek. Yeni kurallar ile çevrimiçi oyun hizmetleri sağlayan şirketler 18 yaşın altındaki kullanıcılara yalnızca belirlenen saatlerde hizmet verebilecek. Kurallar, bunu sağlayabilmek için oyuncuların gerçek kimlikleri ile sunuculara giriş yapmalarını da zorunlu kılıyor. Çin’de 110 milyon üzerinde 18 yaş altı birey çevrimiçi oyun oynuyor. https://www.cnbc.com/2021/08/30/china-to-ban-kids-from-playing-online-games-for-more-than-three-hours-per-week.html

Çin, ünlü aktristi internetten sildi

Çin, ülkenin en ünlü aktristlerinden olan Zhao Wei’nin internetteki varlığını sildi. Fortune haberine göre Çin’in popüler, Netflix benzeri yayın platformları olan Tencent Video ve iQiyi, Perşembe günü itibariyle aktristin yer aldığı film ve dizileri arşivlerinden tamamen sildiler. Sinema siteleri de Wei hakkında bilgi içeren sayfaları, Çin’in Twitter’ı olarak bilinen Weibo ise Wei’ye adanmış fan sayfalarını sildi. Wei’nin internetten silinmesine Ulusal Basın ve Yayım Dairesinin kararıyla başlanmış olabileceği düşünülüyor. Hükümet herhangi bir sebep bildirmese de bu kararın son zamanlarda teknoloji devlerinden ünlülere bildirilmeyen servet odaklı kovuşturmalar kapsamında alınmış olma ihtimalinin yüksek olduğu düşünülüyor. https://fortune.com/2021/08/30/zhao-wei-vicky-china-actress-censored-internet-movies-tv/