Dünya Sansür Gündemi (27 Haziran – 3 Temmuz)

Dünya Sansür Gündemi (27 Haziran – 3 Temmuz)

Pulitzer ödüllü gazeteci Rana Ayyub’ın Twitter hesabı, Hindistan’da erişime engellendi Hindistan, Pakistan devletine ait Twitter hesaplarına erişimi engelledi Rusya’da yabancı basını yasaklamayı hızlandıran yasa tasarısı meclisten geçti Nobel Barış Ödüllü gazeteci Maria Ressa'nın haber sitesi Rappler kapatılıyor Sudan'da askeri cuntaya karşı protestolar sırasında internet kesildi Hindistan hükümeti, Freedom House’un ülkedeki internet sansürünü eleştiren tweetleri için kaldırma talep etti YouTube, hükümetin talebi üzerine Hindistanlı muhalif rapçinin viral olan şarkısını yayımdan kaldırdı Doğrulama kuruluşları, YouTube’dan sansür talep etti Meta, şirket içerisinde kürtaj hakkında konuşmayı yasakladı, gönderi ve mesajarı sildi Meta’dan kürtaj sansürü: Gönderiler kaldırıldı, kullanıcılar engellendi, etiketler silindi

Pulitzer ödüllü gazeteci Rana Ayyub’un Twitter hesabı, hükümeti eleştirdiği bir tweet nedeniyle Hindistan’da erişime engellendi

Washington Post yazarı Hindistanlı araştırmacı gazeteci Rana Ayyub’un Twitter hesabı, Hindistan’ın Uttar Pradesh eyaletindeki Gyanvapi Camii’nin hükümet tarafından yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bırakılmasını eleştirdiği bir tweet nedeniyle hükümetin talebi üzerine Twitter tarafından Hindistan’da erişime engellendi. Ayyub, ilgili tweeti 9 Nisan 2021’de atmıştı. Ülkedeki kültürel tarihi anıtların korunmasından sorumlu Hint devlet kurumu Hindistan Arkeolojik Araştırması (ASI), Babür İmparatoru Aurangzeb'in, 1664'te Gyanvyapi Camii'ni inşa etmek için 2000 yıllık Kashi Vishwanath Tapınağı'nın bir bölümünü yıktığı iddiasıyla camiiyi incelemek için geçen yıl Varanasi Hukuk Mahkemesine dilekçe vermiş, mahkeme de bunu onaylamıştı. Bunun üzerine Rana Ayyub da “Hindistan'da yargı ve rejim tarafından onaylanan, liberallerinin sessizliğinin teşvik ettiği ve vatandaşların suç ortaklığıyla mümkün olan bir caminin daha yıkılması için zemin hazırlanıyor. Müslüman azınlığın aşağılandığı bir başka gün. Demokrasi isteyen var mı?” sözleriyle bu durumu eleştirdiği bir tweet atmıştı. Ayyub, geçen hafta Twitter tarafından kendisine iletilen ve 2000 tarihli Bilgi Teknolojisi Yasası uyarınca hesabının Hindistan'da erişime engellendiğini açıklayan mailin ekran görüntüsünü paylaşarak durumu duyurdu. Ayyub, bu olaydan 2 gün sonra, 28 Haziran’da Washington merkezli The National Press Club (Ulusal Basın Kulübü) tarafından ABD’nin en yüksek basın özgürlüğü ödülü olan Aubuchon Uluslararası Onur Ödülü’ne layık görüldü. https://twitter.com/RanaAyyub/status/1541100752604921862?s=20&t=7lTCfiNcHtV8bLU8p625_A https://www.prnewswire.com/news-releases/national-press-club-names-indian-journalist-rana-ayyub-2022-aubuchon-international-honoree-301577070.html

Hindistan, Pakistan devletine ait Twitter hesaplarına erişimi engelledi

Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Hindistan hükümetinin; Pakistan’ın İran, Türkiye, Mısır, Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği ve ulusal yayın organı Radio Pakistan’ın da aralarında bulunduğu 80 resmi Twitter hesabına erişimi engellediği belirtildi. https://twitter.com/ForeignOfficePk/status/1541489771725348865?s=20&t=7XqAFIbPEUicjhJQS4kkzg https://radio.gov.pk/28-06-2022/india-blocks-radio-pakistans-twitter-account#:~:text=Radio%20Pakistan%20twitter%20account%20has,Illegally%20Occupied%20Jammu%20and%20Kashmir.

Rusya’da yabancı basını yasaklamayı hızlandıran yasa tasarısı meclisten geçti

Rus milletvekilleri, hükümetin çeşitli ülkelerin Rus devlet medyasına uyguladığı kısıtlamalara misilleme olarak yabancı haber kuruluşlarına erişimin Rusya’da engellemesine izin veren yasayı 30 Haziran Perşembe günü onayladı. Tasarı, başka bir hükümetin “yurt dışındaki Rus medyasına karşı düşmanca eylemler” gerçekleştirdiği tespit edilmesi halinde Rusya Başsavcısına mahkeme onayı olmaksızın yabancı kanalları yasaklama yetkisi veriyor. https://www.themoscowtimes.com/2022/06/30/russian-lawmakers-approve-bill-to-fast-track-foreign-media-bans-a78162

Nobel Barış Ödüllü gazeteci Maria Ressa'nın haber sitesi Rappler kapatılıyor

Filipinler’de, geçen yıl Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen muhalif gazeteci Maria Ressa’nın sahibi olduğu haber sitesi Rappler hakkında kapatılma kararı çıktı. The Straits Times’ın haberine göre, Rappler’in kurucusu ve CEO’su Maria Ressa yaptığı yazılı açıklamada, Filipinler Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu'nun (PSEC) 2018’de sitenin işletme ruhsatının kaldırılmasına ilişkin verilen kararı onadığını belirtti. Devlet Başkanı Rodrigo Duterte ve hükümetine muhalif, insan hakları ihlalleri ve yolsuzluğun üzerine giden Rappler için kapatma kararı, Duterte mayıs ayında seçilen eski diktatör Ferdinand Marcos’un oğlu Ferdinand Marcos Jr.’a görevi devretmeden alındı. 2012’den beri yayın yapan Rappler’in kurucu ortağı ve CEO’su Ressa, geçen yıl Uluslararası Hrant Dink Ödülü’nü de almış, ifade özgürlüğü için verdiği mücadeleden ötürü Nobel Barış Ödülü’nü Rus meslektaşı Dimitri Muratov’la paylaşmıştı. https://tr.euronews.com/2022/06/29/filipinlerde-nobel-baris-odullu-gazeteci-maria-ressanin-haber-sitesi-rappler-kapatiliyor https://www.france24.com/en/asia-pacific/20220629-rappler-nobel-laureate-s-news-site-ordered-to-shut-down-in-the-philippines

Sudan'da askeri cuntaya karşı protestolar sırasında internet kesildi

NetBlocks, 30 Haziran Perşembe günü protestocuların Ekim 2021 darbesinde iktidara gelen askeri cuntaya karşı sivil liderliğindeki bir hükümet kurulması çağrısı yapmak için sokaklara döküldüğü sırada ülkede internetin kasıtlı bir şekilde kesildiğini açıkladı. Devlet operatörü Sudantel de dahil olmak üzere birçok mobil ve sabit hat internet sağlayıcısında süren kesinti 20 saat sürdü. https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-sudan-amid-protests-against-military-junta-QAdPrkAl

Hindistan hükümeti, Freedom House’un ülkedeki internet sansürünü eleştiren tweetleri için kaldırma talep etti

Hindistan hükümeti, Twitter'dan Freedom House'un Hindistan'daki internet özgürlüğünün azalmasıyla ilgili tweet'lerini kaldırmasını talep etti. İnsan hakları konusunda araştırma ve savunuculuk yapan ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House, geçen yıl “Demokrasi Kuşatma Altında” başlıklı Dünyada Özgürlükler 2021 Raporunu yayımladı. Dünya çapındaki insan hakları ihlalerine yer verilen raporda Hindistan’daki ihlallere de yer verildi ve ilgili rapor, Freedom House tarafından Twitter’da ”Hindistan’da İnsanlar çevrimiçi platformlarda hükümetin politikalarını sorguladıkları için gözaltına alınırken Ağustos 2019'te başlayan [internet] bağlantı kısıtlamaları Hindistan Keşmir'de devam etti" ifadeleriyle paylaşıldı.  Hindistanlı teknoloji yayımcısı Entracker’ın haberine göre Hindistan hükümeti, Twitter’dan başta bu tweet olmak üzere Freedom House’ın ülkede internet özgürlüğünü azaldığını belirten tweetleri kaldırmasını istedi. Freedom House, geçen yıl Hindistan'ın statüsünü 'özgür'den 'kısmen özgür'e düşürmüştü. https://entrackr.com/2022/06/indian-government-censors-tweets-critical-of-indian-internet-censorship/

YouTube, hükümetin talebi üzerine Hindistanlı muhalif rapçinin viral olan şarkısını yayımdan kaldırdı

Hindistanlı ünlü muhalif rapçi Sidhu Moose Wala, 29 Mayıs 2022’de Mansa şehrinde trafikte aracıyla beklerken kimliği belirsiz bir kişinin silahlı saldırısıyla öldürüldü. Bedenine 24 kurşun isabet eden Wala’nın, şarkıcıyı koruyan güvenlik güçlerinin eyalet hükümeti tarafından çekilmesinden bir gün sonra öldürülmesi siyasi krizi de beraberinde getirdi ve ülkede muhalefet, iktidara büyük tepki gösterdi. Ölümünün ardından 23 Haziran’da Wala’nın resmi YouTube kanalından, Wala’nın, 1984'te Hindistan'da Sih topluluğunu hedef alan ölümcül ayaklanmalar ve aynı yıl Amritsar'daki önemli bir Sih tapınağının ordu tarafından basılması gibi konulara değindiği “SYL” isimli bir şarkı yayımlandı. 2 günde 3 milyona yakın görüntüleme alıp YouTube Trendler’de dünya genelinde 1. sıraya yerleşen şarkının muhalif siyasetçiler ve halk tarafından benimsenmesinin ardından Hindistan hükümeti 26 Haziran’da YouTube’a talepte bulunarak şarkıyı ülkede yayımdan kaldırttı. Şarkı, an itibarıyla 32 milyon görütüleme almış durumda. https://www.aljazeera.com/news/2022/6/27/slain-indian-rapper-sidhu-moose-walas-song-removed-from-youtube

Doğrulama kuruluşları, YouTube’dan sansür talep etti

Uluslararası Bilgi Doğrulama Ağı (IFCN) tarafından 22-25 Haziran tarihleri arasında Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen teyit konferansı GlobalFact 9’a katılan bazı doğrulama kuruluşları, YouTube’dan yanlış bilgiyle mücadele kapsamında çok daha fazla sayıda videonun sansürlenmesini talep etti. Doğrulama kuruluşları, buna gerekçe olarak yanlış bilgi yayan videoların kendi teyit videolarından daha fazla izlenmesini öne sürdü.  https://summit.news/2022/06/27/fact-checkers-demand-youtube-censor-competitors-because-no-one-is-watching-their-content/

Meta, şirket içerisinde kürtaj hakkında konuşmayı yasakladı, gönderi ve mesajarı sildi

Meta çalışanı Ambroos Vaes, Meta’nın, çalışanlarının sosyal medya kanallarında kürtaj hakkında tartışmalara girmesini yasakladığını ve konuyla ilgili gönderi ve mesajları sildiğini açıkladı. Geçtiğimiz günlerde ABD’deki Yüksek Mahkeme, 1973 yılında Roe v. Wade’in önerisiyle yasalaşan kürtaj serbestliği kararını iptal ederek birçok eyalette kürtajı yasakladı. Konuyla ilgili protestolar sürerken Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın çatı şirketi Meta’da yazılım geliştiricisi olarak çalışan Ambroos Vaes, 25 Haziran’da LınkedIn hesabından bir paylaşım yaparak şirketin, “düşmanca bir çalışma ortamının oluşmasına neden olabileceği” kaygısı ile işyerinde kullanılan iletişim kanallarında bu konuyu konuşmayı yasakladığını ve şimdiye kadar konuyla ilgili mesajlaşmalar ile paylaşılan gönderileri sildiğini söyledi.  Vaes, “Dahili Workplace platformumuzda, moderatörler kürtajdan bahseden gönderileri veya yorumları hızla kaldırdı ve kaldırıyor. Gruplarda sınırlı tartışmalar oluyor ancak bu gruplar açık değil ve mevcudu 20 ile sınırlı” ifadelerinin yer aldığı uzun bir açıklama yayımladı. Vaes, Meta’nın bu sansürünün basında geniş bir yer bulmasının ardından ilgili gönderisini sildi. https://www.businessinsider.com/meta-bans-staff-from-discussing-roe-v-wade-deleting-messages-2022-6?utmSource=twitter&utmContent=referral&utmTerm=topbar&referrer=twitter

Meta’dan kürtaj sansürü: Gönderiler kaldırıldı, kullanıcılar engellendi, etiketler silindi

İngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre Instagram, kürtaja ilişkin en az iki etiketi sildi ve sınırladı. Bunların arasında “kürtaj hapları” (ingilizce: abortion pills) ve “mifepriston” (gebeliği erken dönemde sonlandıran hap) yer alıyor. Facebook ise “kürtaj haplarını postalayabileceğini” belirten gönderileri platformdan kaldırdı ve bu tür paylaşımları yapan kullanıcıları geçici olarak engelledi. Facebook'ta kendi araştırmasını yürüten Daily Mail, açtığı bir hesap aracılığıyla çeşitli sayfalarda “Kürtaj hapları postalanabilir' mesajını yayınladı. Gazetenin bildirdiğine göre, bir dakikadan kısa bir süre içinde, gönderinin platformun ilaçlarla  ilgili Topluluk Standartlarına aykırı olduğunu belirten bir bildirim çıktı. DailyMail yorum için Meta ile iletişime geçtiğini ve henüz bir yanıt alamadığını aktardı. https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-10958277/Google-push-abortion-data-request-police-tech-companies-wont-answer.html https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-10961963/Facebook-Instagram-slammed-censoring-posts-mail-order-abortion-pills.html *Bu bülten, Ali Safa Korkut tarafından hazırlanmıştır.