All Stories

MLSA Dijital Gazetecilik Atölyesi gerçekleşti

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) tarafından Freedom House’un desteğiyle organize edilen Dijital Gazetecilik Atölyesi, 8 Nisan Cumartesi günü veri gazetecisi ve akademisyen Pınar Dağ yürütücülüğünde Ankara’da gerçekleşti. Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Pınar Dağ rehberliğinde Demora Hotel’de düzenlenen atölyede “Veri gazeteciliği ile veri analizi nedir ve nasıl yapılır?” sorularına yanıt verildi, ödüllü veri gazeteciliği örnekleri ile bunların yöntemleri incelendi; veri toplama, veri doğrulama ve veri görselleştirme hakkında detaylı uygulamalar yapıldı. Etkileşim odaklı atölyede 20 katılımcı, tanıtılan araç ve yöntemleri Dağ’ın kontrolünde deneyip uyguladı.

Veri gazeteciliği nedir ve nasıl yapılır?

Atölyenin ilk oturumunda “Veri gazeteciliği ile veri analizi nedir ve nasıl yapılır?” sorularına yanıt verildi. Katılımcılar, ilk oturumun sonunda gruplara ayrıldı ve belirledikleri anahtar kelimelerin Google Trends verilerine ulaştı. Daha sonra neden o anahtar kelimeleri seçtiklerini, ilgili konunun verilerine nasıl ulaştıklarını ve yapılabilecek veri haberi fikirlerini sundu.

Ödüllü veri gazeteciliği örnekleri & veri kazıma

İkinci oturumun ilk bölümünde ise ödüllü veri gazeteciliği örnekleri ile bunların yöntemleri incelenirken ikinci bölümde de veri gazeteciliğinde veri toplama/kazıma ile veri doğrulama konusu ele alındı. Dağ, bu oturumda veri kazımanın ne olduğunu anlattı ve veri kazıma araçlarını tanıttı. Ardından veri kazıma konusunda detaylı uygulamalar yapıldı.

Veri toplama ve görselleştirme

Üçüncü ve son oturumda ise veri temizleme ve veri görselleştirme konusu işlendi. Bu oturumda Dağ, veri temizleme araçlarını tanıttı ve veri temizlemenin ne olduğuna, temiz verinin önemine ve veri editörlüğüne değindi. Veri görselleştirmenin temel prensipleri ile görselleştirme araçları hakkında bilgilendirmelerin yapıldığı oturumda Dağ, kaçınılması gereken grafik türlerinden söz etti ve hatalı veri görselleştirme örnekleri paylaştı. Atölye, Dağ’ın katılımcılardan gelen soruları yanıtlamasıyla sona erdi.

MLSA, Dijital Gazetecilik Atölyesi için başvurularınızı bekliyor

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), 8 Nisan Cumartesi günü, Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Pınar Dağ yürütücülüğünde gerçekleştireceği Dijital Gazetecilik Atölyesi için başvurularınızı bekliyor. MLSA, Freedom House'un desteğiyle, Ankara’da ‘Dijital Gazetecilik Atölyesi’ isimli bir atölye düzenleyecek. 8 Nisan Cumartesi günü, saat 10.00 ile 17.00 arasında Demora Hotel’de gerçekleştirilecek olan atölyede; değişen çağda dijital gazetecilik ve veri gazeteciliği, doğru ve kamusal veriye nasıl ulaşılabileceği, bu verilerin nasıl doğrulanacağı ve görselleştirileceği konuları hakkında bilgiler verilecek, yöntemler tanıtılacak. Etkileşim odaklı çalıştayda katılımcılar, tanıtılan araç ve yöntemleri eğiticinin rehberliğinde deneyecek ve uygulayacaklar. Veri gazetecisi ve Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Pınar Dağ yürütücülüğünde gerçekleşecek olan atölyede, “Veri gazeteciliği ile veri analizi nedir ve nasıl yapılır?” sorularına yanıt verilecek, ödüllü veri gazeteciliği örnekleri ile bunların yöntemleri incelenecek ve veri toplama, veri doğrulama ve veri görselleştirme hakkında detaylı uygulamalar yapılacak. Atölyede yer alacak katılımcıların, gerçekleştirilecek veri gazeteciliği uygulamaları için beraberlerinde bir dizüstü bilgisayar getirmeleri gerekiyor. Atölye esnasında üzerinde konuşmak ve çalışmak için atölye öncesinde katılımcılara mail yoluyla çeşitli materyaller gönderilecek. *Çalıştayın kontenjanı 25 kişi ile sınırlıdır ve Ankara dışından katılmayı planlayanlar için ulaşım desteği sağlanmayacaktır.  Son başvuru tarihi: 30 Mart Perşembe Başvuru sonuçları, 4 Nisan Salı gününe kadar katılımcılara iletilecek. Başvuru için tıklayın.

Free Web Turkey 'Dijital Gazetecilik Atölyesi' gerçekleşti

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ve Free Web Turkey platformu tarafından Hollanda Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu'nun desteği ile organize edilen Dijital Gazetecilik Atölyesi, 19 Kasım Cumartesi günü gazeteci ve iletişim uzmanı Mehmet Şafak Sarı yürütücülüğünde gerçekleşti. 20 katılımcıyla Postane Galata’da yapılan atölyede; değişen çağda dijital gazetecilik ve veri gazeteciliği, doğru ve kamusal veriye nasıl ulaşılabileceği, veriye ulaşmak konusunda arama motorlarının rolü, veri kazıma, veri görselleştirme ve veri doğrulama konuları hakkında bilgiler verildi ve yöntemler tanıtıldı. Gazeteci Pınar Dağ'ın bir sağlık problemi nedeniyle katılamadığı atölyeyi, gazeteci ve iletişim uzmanı Mehmet Şafak Sarı yürüttü.

Veri gazeteciliği nedir ve nasıl yapılır?

Sarı, atölyenin ilk oturumunda "Veri gazeteciliği nedir ve nasıl yapılır?" sorusundan hareketle bu alan hakkında detaylı bilgiler paylaştı. Veri, açık veri ve büyük veri kavramlarına açıklık getiren Sarı; WikiLeaks, Panama Papers ve Malta Files gibi dünya çapında geniş ses getiren veri gazeteciliği örneklerini sergileyerek katılımcılarla fikir alışverişinde bulundu.

‘Araştırma faaliyetlerini farklı arama motorlarına yaymalıyız’

Atölyenin ikinci oturumunda, açık veriye ulaşmakta arama motorlarının rolü ile direkt olarak aranılan veriye ulaşabilmek için arama motorlarında yapılabilecek filtremeler ele alındı. Veriye ulaşmakta tek bir arama motorunun tercih edilmemesi gerektiğini belirten Sarı, “Bugün toplumun yüzde 80’i Google kullanıyor ancak bir gazeteci olarak araştırma faaliyetlerimizi farklı arama motorlarına yaymakta fayda var” diyerek katılımcılara Bing, Yandex, Yahoo, DuckDuckGo gibi çeşitli arama motorları hakkında bilgiler verdi. “Arama motorlarının gelişmiş arama faaliyetlerine hakim olur ve farklı arama motorlarının farklı coğrafyalarda nasıl arama yaptığını görürsek bilgiye ulaşmakta daha kapsamlı ve dengeli arama yapmış oluruz” diyen Sarı, katılımcılarla açık kaynaklardan veriye ulaşma yöntemlerini paylaştı. En popüler arama motoru olması sebebiyle Google’ın gelişmiş arama özelliğini etkili bir şekilde kullanmanın açık veriye ulaşmakta oldukça önemli olduğunu söyleyen Sarı; Google Trends, Google Hot Searches ve Google Alerts’ın yanı sıra Twitter’ın gelişmiş arama özelliği ile buna katkı sunacak, Twitter’a entegre yan uygulamalar hakkında da detaylı bir sunum yaptı.

Veri kazıma ve olgu kontrolü

Üçüncü oturumda, veri paylaşımı yapan kurumlar ile özel şirketlerin yanı sıra Google Data Hub, Wiki Data, The Data Hub vb. platformlar incelendi ve veri kazıma konusu ele alındı. Bununla birlikte olgu kontrolüne de geniş yer ayıran Sarı; katılımcılara dezenformasyon, mezenformasyon, malenformasyon kavramları ile sahte haberler, komplo teorileri ve yanlış bilgi türlerinden söz etti.

Tersine görsel arama & veri görselleştirme

Atölyenin dördüncü ve son oturumunda ise tersine görsel arama yöntemi, bu yöntemle veri doğrulama ve veri görselleştirme ele alındı. Katılımcılara tersine görsel arama yöntemi hakkında bilgi veren Sarı, buna imkân veren arama motorlarını ve uygulamalı olarak her bir arama motorunda nasıl tersine görsel aranabileceğini gösterdi.  Tıpkı açık veriye ulaşmak konusunda olduğu gibi tersine görsel arama yöntemi için de tek bir arama motorunun kullanılmaması gerektiğini söyleyen Sarı, bir arama motorunda doğrusuna ulaşılamayacak görsele başka bir arama motorunda detaylı bir şekilde ulaşılabileceğini belirtti. Devamında veri görselleştirme araçlarını da tanıtan Sarı; bu alanda da Canva, Adobe, Vista Create, Google, Piktochart, Infogram, Flourish ve KnightLab gibi birden fazla alternatif olduğunu belirterek tek bir araçta sıkışıp kalmamak gerektiğini kaydetti. Bu araçlar hakkında da tek tek ve detaylı olarak bilgi veren Sarı, katılımcıların sorularını yanıtlayarak atölyeyi sonlandırdı.

Free Web Turkey, Dijital Gazetecilik Atölyesi Düzenledi

Veri gazeteciliği, doğru ve kamusal veriye nasıl ulaşılır, bilgi edinme hakkı gibi konuların konuşulduğu atölyede katılımcılar bu konular hakkında uygulama yapma imkanı da buldu. Türkiye’de artan sansür uygulamalarının ve erişime engellenen internet sitelerinin sayısının artması ile ifade ve internet özgürlüklerine yönelik oluşan baskıya karşı çalışmalar yürüten Free Web Turkey Platformu, 25 Haziran günü İstanbul'da bulunan Postane Galata'da "Gazeteciler için dijital gazetecilik’ başlığı altında atölye düzenledi. Hollanda Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu’nun desteği ile düzenlenen atölyede Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Pınar Dağ ve serbest gazeteci Elif İnce yönetiminde oturumlar gerçekleştirildi. Veri gazeteciliği nedir, nasıl yapılır konularının konuşulduğu ilk oturumda eğitmen Pınar Dağ internet üzerinden veri toplama ve kamusal veriye ulaşma konusunda bilgiler vererek yöntemleri anlattı. Uygulamalı olarak aktarılan veri doğrulama yöntemlerinin ardından katılımcılarla veri görselleştirme yöntemleri üzerine çalışma yapıldı. Atölyenin ikinci oturumunda da serbest gazeteci Elif İnce, şirketler ve ihaleler hakkındaki bilgi kaynakları ile tapu ve imar bilgileri hakkındaki bilgi kaynaklarına nasıl ulaşılacağını anlattı. İnce, hava kirliliği, baraj doluluk oranları ve meclis tutanakları konusunda bilgi alınacak siteleri göstererek elde edilecek bilgilerin haber üretim süreçlerine olan katkısına değindi. "Bilgi edinme hakkı" ile ilgili gazeteci olarak yaşadığı deneyimleri de paylaşan İnce, vatandaş olarak da bilgi edinme hakkının nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceğini gösterdi.

Free Web Turkey platformu gazeteciler için dijital güvenlik eğitimi düzenledi

Free Web Turkey platformunun Duvar Gazetesi çalışanlarına yönelik gerçekleştirdiği eğitimi bilişim avukatı Serhat Koç ve özgür yazılım uzmanı Barış Büyükakyol verdi, gazetecilerin dijital güvenliği ve internet yasaklarının hukuki boyutu ele alındı Free Web Turkey platformu 22 Haziran Pazartesi günü Duvar Gazetesi’nden 6 gazeteciye dijital güvenlik ve internet yasaklarıyla ilgili eğitim verdi. Bilişim avukatı Serhat Koç ve özgür yazılım uzmanı Barış Büyükakyol’un eğitmen olarak katıldığı eğitimde gazetecilerin daha güvenli iletişim kurmaları için kullanabileceği uygulamalardan bahsedilirken, engellenen sitelerle ilgili hukuki süreç de anlatıldı.

‘SSL sertifikası olmadığında veriler manipüle edilebilir’

Jitsi üzerinden gerçekleştirilen eğitimin başlangıcında özgür yazılımların tercih edilme sebepleri ve sağladıkları güvenliklerden bahsedildi. Kullanıcı sözleşmelerine ve verilerin işlenmesine değinilen eğitimde aynı zamanda kullanım pratiklerinin sebep olabileceği güvenlik açıkları da anlatıldı. Secure Socket Layer (SSL) sertifikasından ve işleyişinden bahseden Büyükakyol, bu sertifikanın web siteleri için önemini vurguladı ve gazetelerin web sitelerinin SSL kullanmama nedenlerine değindi. Bu sertifika olmadan verilerin manipüle edebileceğini aktaran Büyükakyol, sertifika sayesinde verilerin sadece sunucuyla kullanıcı arasında kaldığını söyledi. Güvenli olmayan web siteleri için https://www.eff.org/https-everywhere bağlantısını kullanmayı öneren Büyükakyol, reklamları etkili bir şekilde engellemek için de https://ublock.org/’u tavsiye etti. Firefox’un özgür bir yazılımken Chrome’un özgür yazılım olmadığını belirten Büyükakyol, arama motoru olarak Google yerine https://duckduckgo.com/’un tercih edilmesi gerektiğini de vurguladı. 

İçeriklerin engellenme süreci

Haberlerin engellenme süreçlerine değinen Koç ise erişim sağlayıcıları ve yerl sağlayıcıları arasındaki farklardan ve onların sorumluluklarından bahsetti. Erişim engeli getirilen içerikle ilgili yer sağlayıcıya içeriğin kaldırılması talebi sonucu içeriğin yer sağlayıcı tarafından kaldırılma sürecine değinildi. Eğitimde yüz tanıma sisteminin kullanıcının bulunduğu odanın tümünün kaydedildiğinden bahsedildi ve kullanılan akıllı (etkileşimli) telefon ne kadar yeni modelse o kadar çok güvenlik açığı olduğu belirtildi.