BTK kıskacındaki JinNews, AYM’ye başvurdu

BTK kıskacındaki JinNews, AYM’ye başvurdu
2017’de yayın hayatına başlayan kadın haber ajansı JinNews, 1 Nisan 2022 itibariyle 43. kez erişime engellendi. Erkek egemen medya yapısına karşılık tamamı kadın gazetecilerden oluşan ajans, kurulduğu günden bu yana başta kadın, LGBTİ+ ve çocuklar olmak üzere hak odaklı haberciliği esas alıyor, dünyadaki ve ülkedeki gündemi yakından takip ediyor
SİBEL YÜKLER
JinNews, kendisinden önce yayıncılık yapan ve KHK ile kapatılan Jin Haber Ajansı (JINHA) ve Gazete Şûjin’in devamı niteliğinde. Ajans çalışanlarının tamamının kadınlardan oluşması ve kadın odaklı haberciliğin esas alınması JinNews’i diğer medya kuruluşlarından ayıran yegane özellik olsa da gazetecilik anlamında ayrıldığı bir nokta yok. Ancak yine de en büyük sorun, erkek egemen yaygın medya anlayışının JinNews’in haberciliğini çoğu zaman görmezden gelmesi. Oysa hükümet ve yargı nezdinde aynı şeyi söylemek mümkün değil. Ajansın ilk web sitesi jinnews.com.tr, 9 Ocak 2013 tarihinde Fransa'nın başkenti Paris'te, Fidan Doğan, Leyla Söylemez ve Sakine Cansız’ın öldürülmesine ilişkin yayınlanan “MİT'e Paris Katliamı soruşturması” haberi gerekçe gösterilerek ilk kez Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellendi. BTK’nin 23 Ocak 2018 tarih ve 30195 sayılı kararı doğrultusunda, “23/01/2018 tarih ve 490.05.01.2018.-30195 sayılı kararına istinaden bu internet sitesin (jinnews.com.tr) hakkında idari tedbir uygulanmaktadır” denildi. Web sitesi, jinnews1.com.tr ismi ile güncellendi.  Bu tarihteki ilk karardan sonra JinNews, 2 Şubat 2018 tarihinde getirilen kararla birlikte sadece 10 gün içinde tam sekiz kez erişime engellendi. BTK’nin 5651 sayılı kararı doğrultusunda, “02/02/2018 tarih ve 490.05.01.2018.-41041 sayılı kararına istinaden bu internet sitesi (jinnews6.com) hakkında idari tedbir uygulanmaktadır” denildi. Henüz üç aydır yayın yaparken 10 günde sekiz kez erişime engellenmesi, sonraki tarihlerde aynı gün içerisinde bazen iki, bazen üç kez erişim engeli getirilmesi, basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının gaspı olduğu kadar, aynı zamanda JinNews’in yayın çizgisine ve kadın haberciliğine dönük sansür olarak da nitelendirilebilir. Bu noktada ajansın editörlerinden Ayşe Güney, “Bu engellemelerin altında, bugün sokakta sadece kadın olduğu için katledilen, emeği sömürülen, iradesi yok sayılan ve tüm bunlara karşı direnen kadınların sesi olduğumuz gerçeği var. Fakat mücadele yürüten kadınlar nasıl ki geri adım atmıyorsa biz de yazmaya, gerçekleri göstermeye devam ediyoruz” diyor.

BTK’nın suç duyurusuyla dava açıldı

Ajansa, “23/09/2021 tarihli ve 2021/3238 D. İş sayılı Diyarbakır 3. Sulh Ceza Hakimliği kararı”, “24/09/2021 tarihli ve 2021/4557 D.İş sayılı Diyarbakır 1. Sulh Ceza Hakimliği kararı” ve “06/10/2021 tarihli ve 2021/5440 D.İş sayılı Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hakimliği kararı” gibi kararlar ile birçok kez sulh ceza hakimlikleri tarafından da erişim engeli getirildi. Ancak JinNews’in ifade ve basın özgürlüğü kapsamında uğradığı ihlaller ve yargı kıskacı erişim engelleri ile sınırlı değil. BTK, yapılan haberleri gerekçe göstererek ajans hakkında 2018 yılında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Başlatılan soruşturma kapsamında Haber Müdürü Safiye Alağaş hakkında “örgüt propagandası” iddiasıyla iddianame hazırladı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada, Alagaş iki celse sonra beraat etti. Ajans hakkında daha sonra iki farklı dava daha açıldı. Van ve Diyarbakır’da cezaevlerindeki tecrit, açlık grevleri ve Abdullah Öcalan’a ilişkin yapılan basın açıklamalarını takip etmeleri nedeniyle açılan davaların ikisi de “gazetecilik faaliyeti” kapsamında değerlendirilerek beraatle sonuçlandı. Muhabir ve editörlere de çeşitli haberler nedeniyle bugüne kadar 50’ye yakın dava açıldı. Kimisi Van’da helikopterden atılarak yapılan işkenceyi duyurduğu, kimi eylem takip ettiği, kimi cinsel istismar haberi yazdığı için hakim karşısına çıktı, bazıları failler tarafından taciz ve tecavüzle tehdit edildi.

 Kadın aktivistlerin tutuklandığı gün 3 kez erişime engellendi

JinNews’in bugüne kadar getirilen erişim engellerine yaptığı itirazlar ya cevapsız kaldı ya da reddedildi. Yaklaşık bir ay önce ise başvuruları birleştirerek Anayasa Mahkemesine (AYM) taşıdılar. Ajansın editörü Güney, “Kadınların özgürlük mücadelesinin büyümesi bugün iktidarın en çok korktuğu şey” diyor ve bugüne kadar en çok erişim engeli getirilen basın organlarından olmalarını da şöyle açıklıyor: “Kadın mücadelesi yürüten aktivistler, yargı eliyle tutuklama ve ağır cezalarla, polis yani devlet eliyle de gözaltı, tehdit ve şiddetle bastırılmaya, sindirilmeye, korkutulmaya çalışılıyor. Biz de engelleme, yasak, sansür ve tabii ki gözaltı ve tutuklama ile aynı baskıya maruz bırakılıyoruz. 8 Mart, 25 Kasım, İstanbul Sözleşmesi eylemleri gibi kadınların sokakta olduğu, direndiği dönemler veya kadınlara dönük gözaltı ve tutuklamaların olduğu dönemlerde daha çok engelleniyoruz. TJA Sözücüsü Ayşe Gökkan’ın tutuklandığı gün içinde üç kere erişim engeli geldi ajansımıza. Yine Musa Orhan gibi faillere dönük yaptığımız haberler sonrası engelleniyoruz. 1 Nisan günü ajansımıza üst üste iki erişim engeli getirildi.” Güney, engel kararının hangi haberden kaynaklı verildiğine dair açıklama yapılmadığını söylüyor. Güney’e göre, erişim gellerinin yanı sıra bazı sosyal medya platformları da haberlerini sansürleyebiliyor. Paris cinayetine ilişkin yapılan MİT haberi ve Afrin’de kadınların kaçırıldığını duyuran haber, sansürlenen haberlerden bazıları. JinNews, şu an jinnews41.xyz adresi üzerinden yayına devam ediyor.